1. Công tác tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo triển khai thực hiện

- Bộ Tư lệnh BĐBP với vai trò Cơ quan Thường trực phòng, chống MBN của Bộ Quốc phòng (BQP) đã tham mưu BQP chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Kế hoạch của Ban Chỉ đạo 138 Chính phủ, Kế hoạch của BQP về công tác phòng, chống MBN năm 2023, 2024; tổng kết công tác thi hành Luật Phòng, chống MBN; giải trình Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về thực thi Luật Phòng, chống MBN; xây dựng và triển khai Kế hoạch chỉ đạo điểm thực hiện Chương trình phòng, chống MBN giai đoạn 2021 - 2025 theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 138 Chính phủ; quán triệt, thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 100/CT-BQP ngày 15/11/2023 của BQP về triển khai đợt cao điểm đấu tranh phòng, chống tội phạm dịp trước, trong và sau tết Nguyên đán năm 2024; Công văn số 1494/BQP-BĐBP ngày 23/4/2024 của BQP về tăng cường các biện pháp nâng cao hiệu quả phòng, chống MBN, xuất cảnh, nhập cảnh trái phép và lừa đảo đi lao động bất hợp pháp tại nước ngoài; ban hành và triển khai các kế hoạch phòng, chống MBN; phòng, chống mại dâm; phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi năm 2023, 2024 trong BĐBP.

- Tham mưu BQP cử thành viên tham gia Ban Chỉ đạo và Tổ biên tập xây dựng Hồ sơ Luật Phòng, chống MBN (sửa đổi); tham gia có trách nhiệm trong xây dựng, tham gia ý kiến các nội dung cần sửa đổi, bổ sung; phối hợp với các bộ, ngành liên quan dự thảo Luật Phòng, chống MBN (sửa đổi).

- Xây dựng Thỏa thuận hợp tác phòng, chống MBN giữa BĐBP với Cục hợp tác quốc tế/Bộ Nội vụ Anh; dự kiến ký Thoả thuận vào tháng 01/2024 để triển khai thực hiện.

- Tham mưu BQP phối hợp với các bộ, ngành chức năng hoàn chỉnh nội dung cung cấp thông tin số liệu, trả lời Bộ câu hỏi liên quan đến Báo cáo TIP năm 2023, 2024 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

- Tổ chức ký kết Thỏa thuận hợp tác phòng, chống MBN giữa Bộ Tư lệnh BĐBP với Cục Hợp tác quốc tế/Bộ Nội vụ Anh; triển khai các hoạt động của dự án hợp tác giữa Học viện Biên phòng và Đại sứ quán Anh (hoàn thiện dự thảo bộ tài liệu tập huấn công tác phòng, chống MBN); thực hiện hiệu quả công tác phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng trong nước và hợp tác quốc tế trong phòng, chống MBN; giải cứu nạn nhân bị mua bán, nhất là thực hiện các Hiệp định, thỏa thuận hợp tác song phương về phòng, chống MBN giữa Việt Nam với Trung Quốc, Lào, Campuchia, Anh và Thái Lan; xây dựng kế hoạch hợp tác với Đại sứ quán Anh, Đại sứ quán Hoa Kỳ, Tổ chức Di cư quốc tế, Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh… trong nâng cao năng lực phòng, chống MBN cho cán bộ BĐBP; giải cứu, hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân bị mua bán.

- Tăng cường công tác nghiệp vụ cơ bản, nắm chắc tình hình địa bàn, tuần tra, kiểm soát chặt chẽ biên giới và đấu tranh có hiệu quả với tội phạm MBN, tổ chức cho người khác XNC trái phép; phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng và hợp tác quốc tế trong phòng, chống MBN; giải cứu nạn nhân bị mua bán[1], nhất là phối hợp thực hiện các Hiệp định, thỏa thuận hợp tác song phương về phòng, chống MBN giữa Việt Nam với Trung Quốc, Lào, Campuchia, Anh và Thái Lan; hợp tác với Đại sứ quán Anh, Đại sứ quán Hoa Kỳ, Tổ chức Di cư quốc tế, Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh… trong nâng cao năng lực phòng, chống MBN cho cán bộ BĐBP, giải cứu, hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân bị mua bán.

2. Công tác phòng ngừa tội phạm

a) Phòng ngừa xã hội

- Chỉ đạo các đơn vị BĐBP phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương và lực lượng liên quan tổ chức tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành các quy định của pháp luật về phòng, chống MBN; xuất, nhập cảnh trái phép; phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm MBN, nhất là các phương thức, thủ đoạn mới trong đó, chú trọng tuyên truyền cá biệt đến các nhóm có nguy cơ cao bị mua bán; tuyên truyền trên biên giới, tuyên truyền ngay tại cửa khẩu, kể cả với người xuất cảnh hợp pháp ra nước ngoài tìm việc làm, kịp thời ngăn chặn không để người lao động bị các đối tượng lừa gạt, bán sang các casino, cơ sở game… ở Lào, Campuchia và Myanmar; tổ chức các buổi toạ đàm, hội thảo liên ngành nhằm nâng cao năng lực phòng, chống MBN.

- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật được 56.117 buổi/1.589.724 lượt người tham gia; qua hệ thống loa truyền thanh địa phương và tiếng loa Biên phòng 46.925 giờ; cấp phát 40.828 tờ rơi; tổ chức 01 buổi toạ đàm, 02 hội thảo liên ngành; phối hợp với VTV1, Truyền hình Quốc hội, Trung tâm Phát thanh -  Truyền hình Quân đội xây dựng 06 phóng sự, 03 buổi toạ đàm, đăng, phát hàng trăm tin bài tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; công tác tuyên truyền tại cửa khẩu đã kịp thời ngăn chặn 926 người lao động tự quay trở về vì họ nhận thấy nguy cơ bị mua bán khi xuất cảnh sang bên kia biên giới. Qua đó, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của Nhân dân ở KVBG; Nhân dân đã cung cấp nhiều thông tin có giá trị, giúp các đơn vị BĐBP xác lập chuyên án đấu tranh, triệt phá và bắt giữ đối tượng phạm tội.

b) Phòng ngừa nghiệp vụ

- Chỉ đạo các đơn vị bổ sung 1.084 hồ sơ điều tra cơ bản địa bàn nội biên, 330 hồ sơ sưu tập địa bàn ngoại biên và 21 tuyến trọng điểm về MBN; đánh giá, phân loại 176 đối tượng quản lý nghiệp vụ; xây dựng, tuyển chọn và sử dụng lực lượng mật đảm bảo chất lượng nắm chắc tình hình địa bàn, đối tượng nghi vấn hoạt động MBN, nhất là trên các địa bàn, tuyến trọng điểm.

- Chỉ đạo các đơn vị tăng cường tuần tra, kiểm soát chặt chẽ biên giới, cửa khẩu, vùng biển nhằm kịp thời phát hiện các hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép, đưa dẫn nạn nhân qua biên giới. Qua đó, phát hiện, ngăn chặn, xử lý 2.274 vụ/9.137 lượt người xuất, nhập cảnh trái phép; những trường hợp trên có nguy cơ cao trở thành nạn nhân của các đường dây tội phạm MBN.

- Chỉ đạo các đơn vị phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an trong công tác quản lý nhà nước về trật tự xã hội, phối hợp kiểm tra 110 lượt/307 cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự ở KVBG.

3. Công tác đấu tranh, xử lý; giải cứu, tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân

- Thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị tập trung lực lượng, phương tiện, triển khai các biện pháp nghiệp vụ nắm tình hình địa bàn, trao đổi thông tin, điều tra, xác minh; khai thác nạn nhân được giải cứu, trao trả; đặc biệt, chú trọng phối hợp giải cứu nạn nhân bị bán ra nước ngoài trở về và rà soát, sàng lọc nạn nhân trong số công dân do nước ngoài trao trả và tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo quy định của pháp luật.

- Các đơn vị BĐBP bắt, xử lý 208 vụ/118 đối tượng; giải cứu, tiếp nhận, hỗ trợ và chuyển tuyến 375 nạn nhân và người nghi là nạn nhân. Trong đó:

+ Chủ trì xác lập, đấu tranh 32 chuyên án, vụ án MBN. Trong đó, đấu tranh thành công 23 chuyên án và 04 vụ án; đang đấu tranh 05 chuyên án; bắt, khởi tố 27 vụ/80 đối tượng/giải cứu, tiếp nhận 57 nạn nhân trong các chuyên án; điều tra, xác minh và bàn giao 38 đối tượng cho lực lượng Công an các cấp tiếp tục xử lý theo thẩm quyền.

+ Giải cứu, phối hợp giải cứu 32 vụ/52 nạn nhân, người nghi là nạn nhân.

+ Tiếp nhận, rà soát, sàng lọc công dân do lực lượng chức năng nước ngoài trao trả 144 vụ, phát hiện 266 nạn nhân, người nghi là nạn nhân.

4. Công tác phối hợp và hợp tác quốc tế

a) Công tác phối hợp với lực lượng chức năng trong nước

- Phối hợp với các cơ quan thuộc các bộ, ngành chức năng chỉ đạo các đơn vị triển khai thực hiện hiệu quả Quy chế phối hợp số 2548/QCPH-LĐTBXH-CA-QP-NG ngày 18/7/2022 giữa Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao trong công tác tiếp nhận, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán.

- Chỉ đạo các đơn vị BĐBP phối hợp với lực lượng Công an các cấp triển khai các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống MBN; tập trung trao đổi thông tin, điều tra cơ bản tuyến, chuyên đề MBN.

- Phối hợp với Cục Lãnh sự/Bộ Ngoại giao, Cơ quan đại diện Việt Nam tại Campuchia, Lào, Myanmar… xác minh, giải cứu, trao trả, tiếp nhận 139 nạn nhân và người nghi là nạn nhân.

- BĐBP các tỉnh đã chuyển tuyến 83 nạn nhân và 26 người nghi là nạn nhân cho Trung tâm bảo trợ xã hội/Sở Lao động, Thương binh và Xã hội các tỉnh; chuyển tuyến 23 nạn nhân và người nghi là nạn nhân về Trung tâm Phụ nữ và Phát triển/Trung ương Hội LHPN Việt Nam để hỗ trợ.

b) Hợp tác quốc tế

- Chỉ đạo các đơn vị BĐBP tuyến biên giới đất liền tổ chức thực hiện tốt các nội dung Hiệp định, thỏa thuận hợp tác về phòng, chống MBN giữa Việt Nam với Trung Quốc, Lào, Campuchia, Anh và Thái Lan; tăng cường hoạt động đối ngoại giữa lực lượng bảo vệ biên giới hai bên, trao đổi định kỳ hoặc đột xuất tình hình có liên quan đến hoạt động của tội phạm MBN; phối hợp xác minh, giải cứu, tiếp nhận nạn nhân, đảm bảo đúng nguyên tắc và thủ tục đối ngoại[2].

- Tổ chức ký kết Thỏa thuận hợp tác phòng, chống MBN giữa Bộ Tư lệnh BĐBP với Cục Hợp tác quốc tế/Bộ Nội vụ Anh; phối hợp với Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh hỗ trợ chuyển tuyến 40 nạn nhân và người nghi là nạn nhân bị mua bán về đoàn tụ với gia đình; tham dự cuộc họp Nhóm công tác liên ngành thực hiện dự án “Hỗ trợ chính sách và chương trình trên bằng chứng trong bối cảnh di cư xuyên biên giới ở Việt Nam” và các nội dung liên quan đến Báo cáo TIP năm 2024 của Hoa Kỳ do Cục Lãnh sự/Bộ Ngoại giao tổ chức; Cuộc họp cập nhật Quy trình chuẩn trong xác định và hồi hương các nạn nhân bị buôn bán giữa Việt Nam và Campuchia.

- Phối hợp với Phái đoàn Tổ chức Di cư quốc tế (IOM), Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh, Đại sứ quán Hoa Kỳ, Niu Di-lân, tổ chức 05 lớp tập huấn nâng cao năng lực phòng, chống MBN cho 180 cán bộ lực lượng PCMT&TP; 01 buổi đối thoại cấp cao, 04 buổi hội thảo liên ngành nâng cao năng lực phòng, chống MBN, đánh giá tình hình và khả năng hợp tác trong phòng, chống MBN.

- Triển khai các bước xây dựng Quy chế phối hợp phòng, chống MBN giữa Cục PCMT&TP/BĐBP Việt Nam với Cục Phòng, chống MBN/Tổng Cục Cảnh sát/Bộ An ninh Lào. 6 tháng đầu năm 2024, các lực lượng chức năng Lào đã giải cứu, trao trả 20 vụ/281 công dân Việt Nam (qua rà soát, sàng lọc, xác định 64 người có dấu hiệu bị mua bán).

Qua công tác phối hợp, hợp tác quốc tế, năng lực phòng, chống MBN được nâng cao, nắm, đánh giá, dự báo được tình hình tội phạm MBN để có giải pháp đấu tranh phù hợp; góp phần khẳng định quyết tâm chính trị của Việt Nam nói chung, của lực lượng Quân đội nói riêng trong phòng, chống MBN./.